Do kogo udać się na BADANIE WZROKU?
Najczęściej przy pierwszych problemach z jakością widzenia decydujemy się na wizytę u okulisty. W końcu to specjaliści, którzy zajmują się właśnie diagnozowaniem chorób oczu i w razie potrzeby kierują na dalsze leczenie z tego zakresu. Dzięki badaniom wykonywanym przez okulistę możliwe staje się sprawdzenie wielkości wady wzroku, określenie jej rodzaju, czy rozpoczęcie leczenia takich chorób narządu wzroku, jak jaskra, zaćma czy zapalenie spojówki.
Jednak to nie jedyny specjalista, który zna się na wadach wzroku i może nam pomóc. Do dyspozycji mamy także optometrystę. To specjalizacja, który zajmuje się korekcją wad wzroku przy pomocy okularów oraz soczewek kontaktowych. Jego zadaniem nie jest leczenie tych wad w porównaniu do okulisty. Jednak bardzo często to właśnie optometryści mają nowoczesne sprzęty, które pozwalają najdokładniej dopasować okulary lub soczewki do naszej wady wzroku, oraz w razie potrzeby skierować nas do okulisty.

Przed wizytą warto mu wytłumaczyć, jak będzie ona wyglądała. Dobrze jest też opisać, jak wygląda gabinet oraz w jakie sprzęty jest wyposażony. Przekonujące będą również argumenty, że wizyta to świetna zabawa, a okulista zna ciekawe zagadki

Badanie wzroku u dzieci
U maluszków ocenie podlega soczewka i dno oka. Badanie przeprowadza się po rozszerzeniu źrenic. W pozycji leżącej noworodka, ocenia się przejrzystość ośrodków optycznych, w tym soczewki i ogląda się siatkówkę czyli dno oka.
U dzieci starszych, zwłaszcza gdy zezują lub istnieje u nich podejrzenie wady wzroku, dodatkowo bada się ostrość wzroku i określa się wadę wzroku. Ostrość wzroku bada się polecając dziecku odczytanie ze ściśle określonej odległości, pokazywanych optotypów o różnej wielkości. Mogą to być obrazki, literki, cyferki w zależności od wieku i umiejętności dziecka. Badanie ostrości wzroku, ustawienia gałek ocznych, widzenie barwne i stereoskopowe określa się przy wąskich źrenicach dziecka.
Pozostałe części badania – badanie wady refrakcji, ocenę soczewki i dna oka przeprowadza się po podaniu kropli.
Stosowany do badania nie tylko tropikamid przez kilkanaście sekund powoduje swędzenie i pieczenie oczu (ze względu na swoje pH), ale jest to działanie przemijające. Zawsze przed podaniem leku, lekarz informuje o tym dziecko. Oczywiście część dzieci nie lubi podawania kropli, boi się tego, dlatego warto przed wizytą przygotować dziecko na taką sytuację.
Podawanie kropli dzieciom
U dzieci badanie wzroku bez podawania kropli jest często niewiarygodne. Trzeba pamiętać, że przy szerokich źrenicach widzenia dziecka jest przez kilka godzin gorsze, czyli u dzieci występują przejściowe trudności w czytaniu. Trudności mogą się też pojawić w słoneczne dni – dzieci będzie razić światło słoneczne. Można jednak zapobiec temu unikając spacerów lub stosując czapkę z daszkiem czy ciemne okulary.
Badanie okulistyczne starszych dzieci wykonuje się w pozycji siedzącej, dziecko może samo siedzieć na krześle, a młodsze dzieci mogą siedzieć na kolanach rodziców. Z racji specyfiki badania okulistycznego, gabinety są zwykle pomieszczeniami, gdzie może panować półmrok z powodu zaciemnionych czy zasłoniętych okien.
Podsumowując badanie okulistyczne trwa zwykle 40-60 minut (wraz z 30 minutową przerwą na pełne zadziałanie kropli) więc należy do uwzględnić planując wizytę u okulisty. Nie należy obiecywać dzieciom przed wejściem do gabinetu, że nie będą miały podawanych kropli, bo to okulista decyduje o zakresie badania. Nie używajmy też zapewnień, że nic nie będzie naszego dziecka bolało podczas badania okulistycznego, bo dziecko wówczas cały czas czeka na ten ból, który ma nadejść, a on przecież nie nadejdzie.
Badanie okulistyczne nie boli, a przebiega sprawniej i krócej, gdy dziecko współpracuje z lekarzem je wykonującym. Warto z dzieckiem porozmawiać przed badaniem okulistycznym i przygotować je do tego badania.

Jeśli nie ma wcześniejszych wskazań, pierwsze profilaktyczne badanie wzroku dziecko powinno przejść pomiędzy 2-3 rokiem życia. Kolejne badania wzroku powinno przeprowadzać się każdorazowo podczas tzw. bilansu.
Osobom dorosłym zaleca się standardowo, żeby kontrolowały wzrok raz na dwa lata. Zalecenie to dotyczy osób, które nie mają problemów ze wzrokiem. Kto już nosi okulary albo soczewki kontaktowe, powinien pojawiać się u okulisty co najmniej raz w roku. Także wtedy, kiedy nie odczuwa żadnych dolegliwości ani pogorszenia ostrości widzenia. Jeśli wada wzroku jest ustabilizowana, wizytę taką należy traktować jako profilaktyczną – szczególnie, jeśli mamy  w wywiadzie rodzinnym takie choroby oczu jak jaskra, zaćma, dystrofia rogówki czy stożek rogówki. Podczas rutynowego badania wzroku należy poinformować o tym okulistę i umówić się także na bardziej szczegółowe badania (badanie ciśnienia śródgałkowego, badanie dna oka i inne).
Również raz do roku sprawdzać powinny swój wzrok osoby po 40. roku życia. To właśnie wtedy pojawiają się pierwsze symptomy prezbiopii czyli starczowzroczność . Jest ona związana z postępującym starzeniem się soczewki i osłabiającą się zdolnością akomodacji oka (mięśnie akomodacyjne robią się coraz słabsze). Zmianom tym nie da się zapobiec – wynikają z naturalnego zużycia naszego organizmu. Nawet najzdrowszy tryb życia nie spowoduje, że nas ominą.

KIEDY udać się na badanie wzroku?
Zaobserwowałeś u siebie pogorszenie ostrości widzenia? A może masz podrażnione i suche oczy?
Nasz organizm wysyła nam sygnały dlatego ważne jest aby odpowiednio szybko zareagować i udać się na kontrolną wizytę do specjalisty.
Dlatego ważne jest to, aby:
-Nie bagatelizować takich objawów jak – gorsze widzenie, mrużenie oczu, szczypanie, łzawienie, światłowstręt, częste zmęczenie oczu, pęknięcia naczynek czy ból oczu.
-Częste uczucie suchych oczu spowodowane pracą przy komputerze lub w sztucznym oświetleniu . Być może specjalista po prostu zapisze krople nawilżające, ale i tak warto to skontrolować.
- Czołowe Bóle głowy i częste mruganie to kolejne symptomy, których nie można pominąć.
- Nawracające zapalenia spojówek czy powiek, mogą wskazywać na wadę wzorku czy chorobę narządu wzroku, która wymaga konsultacji ze specjalistą.
-Jeżeli Dawno nie badałeś wzroku, a jesteś już po 40. roku życia?
Nie potrzebujesz zatem żadnych objawów, po prostu regularnie badaj swój wzrok.
- Tzw. syndrom długich rąk często dotyka osoby, które cierpią na presbiopię czyli starczowzroczność, Jest ona związana z wiekiem i słabnącą siłą akomodacji.Kiedy zaobserwujesz u siebie, że musisz wyprostować ręce i oddalić tekst, aby np. przeczytać etykietę, udaj się na badanie wzroku.

Badanie okulistyczne
Badanie wzroku zazwyczaj trwa około 20 minut. Warto zarezerwować sobie trochę więcej czasu, ponieważ w niektórych przypadkach niezbędne będzie zapuszczenie kropel.
Często pacjent wchodzi do gabinetu dwukrotnie np. gdy źrenice wolno rozszerzają się, łączny czas przebywania w gabinecie może wydłużyć się do 1 godziny.
Pierwsza część badania okulistycznego to badanie w lampie szczelinowej. Za pomocą tego urządzenia, mającego możliwość ogniskowania światła na wybranych strukturach oka i wykorzystywania różnych powiększeń do badania, możemy bardzo szczegółowo ocenić przednią część oka. W lampie szczelinowej (zwanej też biomikroskopem) oceniamy powieki, brzeg powiek, spojówkę, rogówkę (przednią powierzchnię oka), tęczówkę do soczewki włącznie.
Dokładna ocena przedniej powierzchni oka jest możliwa, gdy pacjenci nie mają makijażu w okolicach oczu. Makijaż, zwłaszcza tusz do rzęs, bardzo utrudnia, a czasem nawet uniemożliwia ocenę stanu rzęs, brzegu powiek, spojówki.
Dokładna ocena dalszych części oka – soczewka, ciało szkliste i siatkówka jest możliwa po podaniu kropli mydriatycznych, które stosuje się do rozszerzania źrenic. Z podaniem kropli wiąże się kolejny punkt przygotowania pacjenta do wizyty w gabinecie okulistycznym – mając „szerokie źrenice”, źle się widzi przez okres 2-3 godzin i nie powinno się prowadzić samochodu – czyli na badanie okulistyczne powinniśmy przyjechać jako pasażer. Nie powinno się prowadzić pojazdów po wyjściu z gabinetu, mając szerokie źrenice. Powrót źrenicy do normalnej średnicy może być różny u poszczególnych pacjentów. Czas ten zależy od rodzaju i ilości kropli podanych podczas badania. Może trwać od 1 godziny do czasem nawet 3-4 godzin. Należy pamiętać o tym fakcie planując wizytę okulistyczną.

Wywiad przed badaniem
Wywiad jest bardzo istotny, wstępna prawidłowa diagnoza może być postawiona nawet u 70% pacjentów po ich wysłuchaniu, czyli po prawidłowo zebranym wywiadzie. Dlatego też ważne jest by planując wizytę w gabinecie okulistycznym, zebrać swoje dolegliwości i kompleksowo je przedstawić specjaliście.
– Jakie pacjent ma dolegliwości i od kiedy, czy występują one po raz pierwszy, czy nawracją. Ważne jest też czy dolegliwości dotyczą jednego czy obu oczu.
– Specjalista zapyta pacjenta o jego wzrok w dzieciństwie, czy nosił kiedyś okulary.
Jeśli pacjent nadal nosi okulary, zwłaszcza na stałe, to warto mieć przy sobie ostatnią receptę okularową lub okulary, aby sprawdzić dotychczasową wadę wzroku. Często ułatwia to dobranie nowych szkieł korekcyjnych i pozwala odpowiedzieć na pytanie na ile zmieniła się wada w porównaniu z poprzednim badaniem.
– Koleje pytanie – o ewentualne choroby takie jak cukrzyca,choroby serca, nadciśnienie tętnicze, poziom cholesterolu.
– Czy pacjent przyjmuje jakieś leki na stałe?Np. Przyjmowanie sterydów, chemia lub leki na serce mogą mocno wpływać na naszą refrakcję.
– Pytanie odnośnie chorób oczu występujących w rodzinie, czyli czy występuje u kogoś z członków rodziny- zaćma, jaskra, zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, zez. Choroby oczu często występują genetycznie.
Również jeśli pacjent wie o istniejącej alergii na pewne leki, warto o tym pamiętać i podzielić się tą informacją.

Badania wzroku u dzieci wykonywane są regularnie, np. podczas badań bilansowych, które mają miejsce, gdy maluch ukończy 1., 2. i 4. rok życia, a także przed rozpoczęciem nauki w szkole ok. 6. roku życia. Uczniowie także regularnie poddawani są badaniom okulistycznym przez zatrudnioną w placówce szkolną pielęgniarkę. Zapewne zasygnalizuje ona, gdy dziecko będzie miało problemy z odczytaniem liter podczas badania. Wtedy konieczne będzie już udanie się do okulisty.
W późniejszym okresie warto co jakiś czas także udać się z nastolatkiem do okulisty w ramach rutynowego badania. Szczególnie ważne jest to w przypadku dzieci, których rodzice mają wadę wzroku lub cierpią na jakąś chorobę narządu wzroku.
Wykonanie badania wzroku jest niezbędne u dziecka, gdy zaobserwujesz u swojej pociechy zeza, problemy z czytaniem, zbyt duże nachylenie nad książką czy zeszytem, co może oznaczać obniżenie ostrości widzenia, częste bóle głowy czy problemy z koncentracją.
Dość częste korzystanie z urządzeń elektronicznych, czyli skupianie wzroku do bliży, może powodować wzrost krótkowzroczności u dzieci, stąd bardzo ważne coroczne, profilaktyczne badania w wieku dojrzewania, w celu diagnozy i zahamowania tego wzrostu.

Objawy zmęczenia oczu:
łzawienie,
uczucie zmęczenie lub bólu oczu,
niewyraźne widzenie,
podwójne widzenie,
suchość oczu,
bóle głowy,
zaczerwienienie oczu,
ból szyi, ramion lub pleców,
nadwrażliwość na światło,
problemy z koncentracją,
trudności z utrzymaniem otwartych oczu.

Zasada 20/20/20
Długotrwałe wpatrywanie się w ekran smartfona, laptopa, tabletu i innych urządzeń może nadwyrężyć wzrok. Zmęczone oczy powodują dyskomfort. Istnieje metoda, która może pomóc w zapobieganiu temu problemowi. To zasada 20-20-20.
Przypomina ona o robieniu przerw od patrzenia na ekran i zapobieganiu zmęczeniu oczu.
Na każde 20 minut patrzenia na ekran, osoba powinna spojrzeć w dal na coś oddalonego o 20 stóp (5-6 metrów) przez 20 sekund. Podczas tego ćwiczenia należy skupić wzrok na oddalonym obiekcie, przez co rozluźniają się mięśnie oczu.

Jak oprócz tego zapobiegać zmęczonym oczom?
– stosuj krople nawilżające,
– wybierz okulary zamiast szkieł kontaktowych,
– zwróci uwagę na odległość oczu od ekranów,
– regularnie badaj wzrok.